Dit jaar gaan we het 25^e veldwerkseizoen in, voor onderzoek naar gedrag en sociale structuur van dolfijnen op de Azoren. Als ik ‘we’ zeg, dan slaat dat primair op mijn vrouw, die het onderzoek heeft opgezet. Voor mij wordt dit het tiende seizoen. We hebben altijd stagiaires nodig voor het onderzoek: om de onderzoeksboot met behulp van verrekijkers naar de dolfijnen te sturen, om het gedrag vanuit de boot vast te leggen, en dat later in te voeren in onze database. Die stagiaires komen van over de hele wereld, en zijn doorgaans twintigers, terwijl wij elk jaar ouder worden. De leeftijdskloof wordt dus alleen maar groter, en we merken dat het langzaam steeds moeilijker wordt om elkaar te begrijpen. Vanuit ons perspectief zijn ze minder inzetbaar, vaker moe, minder betrouwbaar, en egocentrischer dan vroeger. En altijd bezig op hun mobieltjes (wat aan boord strikt verboden is, maar ze doen het toch). En zij zullen ons vaker veeleisend, onredelijk en star vinden, wat natuurlijk onzin is, want we hebben aan het begin toch duidelijk uitgelegd wat het veldwerk inhoudt, dat het lange dagen zijn, etc. :)?

Intussen hebben we het aannamebeleid van onze studenten steeds verder aangescherpt en geprofessionaliseerd, maar het voornaamste effect daarvan is dat het ons minder tijd kost om de minder gemotiveerde kandidaten uit te selecteren. Dat is mooi, maar geen garantie dat we studenten aantrekken die helemaal aan onze verwachtingen voldoen. Vorig jaar ontdekten we dat vooral de vrouwelijke stagiaires uit Oost-Azië steeds zo moe waren omdat ze tot diep in de nacht bezig waren met het bijwerken van hun social media en dagboeken, terwijl een mannelijke stagiair uit Oost-Europa vooral het plaatselijk kroegleven als belangrijkste doel van zijn aanwezigheid op het eiland beschouwde. We hadden dus zowel met intergenerationele als met geografische cultuurverschillen te maken. Tot overmaat van ramp ontwikkelde de kroegtijger een niet beantwoorde interesse in een Australische stagiaire, wat ons onevenredig veel hoofdbrekens heeft gekost.

Dit jaar wordt de selectieprocedure weer strenger, maar wat allicht effectiever gaat zijn: aan het begin van het seizoen zullen we met het hele team een sessie houden waarin we eerst een inventarisatie maken van de vooroordelen over de andere generaties. Daarna zullen we, aan de hand van het werk van Geert Hofstede*, iedereen vragen hoe zijn of haar cultuur van herkomst aankijkt tegen het individu versus het collectief, langetermijn- versus kortetermijndenken, risicobereidheid en -aversie, kleine of grote machtsafstand, en het leukst: feminien versus masculien. Met een drankje erbij levert dat hopelijk een begrip op van onze verschillen waarmee we misverstanden en conflicten kunnen voorkomen, of in een vroeg stadium met humor smoren. Na de zomer zullen we weten of het gewerkt heeft. Wordt vervolgd.

* Allemaal andersdenkenden – omgaan met cultuurverschillen (2005, 2016)